Dieta ketogeniczna (ketogenna) to sposób żywienia, który charakteryzuje się bardzo niskim spożyciem węglowodanów, umiarkowanym spożyciem białek i wysokim spożyciem tłuszczów. Celem tej diety jest wprowadzenie organizmu w stan ketozy, w którym zaczyna on spalać tłuszcze jako główne źródło energii zamiast glukozy.

Podstawowe zasady diety ketogenicznej:

1. Niskie spożycie węglowodanów:
   • 20-50 gramów węglowodanów dziennie. Węglowodany są głównie eliminowane, aby zmusić organizm do korzystania z tłuszczów jako głównego źródła energii.
2. Wysokie spożycie tłuszczów:
   • 70-80% dziennego zapotrzebowania kalorycznego pochodzi z tłuszczów. Preferowane są zdrowe tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek, olej kokosowy, masło, awokado, tłuste ryby, orzechy i nasiona.
3. Umiarkowane spożycie białek:
   • 20-25% dziennego zapotrzebowania kalorycznego pochodzi z białek. Ważne jest, aby spożycie białka było dostosowane do potrzeb organizmu, ponieważ nadmiar białka może prowadzić do glukoneogenezy, czyli przekształcania białka w glukozę, co może utrudniać utrzymanie ketozy.

Stan ketozy:

• Ketoza to stan metaboliczny, w którym organizm przestawia się na spalanie tłuszczów zamiast węglowodanów. W procesie tym wątroba przekształca tłuszcze w ketony, które stają się głównym źródłem energii dla organizmu.

Potencjalne korzyści zdrowotne:

1. Utrata masy ciała:
   • Zmniejszone łaknienie i lepsza kontrola apetytu dzięki stabilnym poziomom cukru we krwi i zwiększonemu uczuciu sytości.
2. Poprawa kontroli poziomu cukru we krwi:
   • Może być korzystna dla osób z cukrzycą typu 2 i insulinoodpornością.
3. Zwiększona energia i koncentracja:
   • Ketony są efektywnym źródłem energii dla mózgu, co może prowadzić do lepszej koncentracji i funkcji poznawczych.
4. Poprawa parametrów lipidowych:
   • U niektórych osób może prowadzić do obniżenia poziomu trójglicerydów i podwyższenia poziomu „dobrego” cholesterolu HDL.

5. Przykładowe produkty dozwolone na diecie ketogenicznej:

• Mięso: Wołowina, wieprzowina, kurczak, indyk.
• Ryby i owoce morza: Łosoś, makrela, sardynki, krewetki.
• Jaja: Jaja z wolnego wybiegu, najlepiej ekologiczne.
• Tłuszcze i oleje: Oliwa z oliwek, olej kokosowy, masło, ghee.
• Orzechy i nasiona: Migdały, orzechy włoskie, nasiona chia, siemię lniane.
• Warzywa niskowęglowodanowe: Szpinak, brokuły, kalafior, cukinia, awokado.
• Nabiał: Sery pełnotłuste, śmietana, jogurt grecki pełnotłusty.

6. Produkty, których należy unikać:

• Węglowodany: Chleb, makarony, ryż, ziemniaki, słodycze.
• Większość owoców: Większość owoców zawiera za dużo cukrów, wyjątkiem są jagody, które można spożywać w małych ilościach.
• Produkty przetworzone: Fast food, przekąski wysokowęglowodanowe, napoje słodzone.
• Napoje alkoholowe: Piwo, słodkie wina, koktajle alkoholowe z dodatkiem cukrów.

Podsumowując, dieta ketogeniczna to specyficzny sposób żywienia, który może przynieść wiele korzyści zdrowotnych, ale wymaga starannego planowania i monitorowania. Przed rozpoczęciem diety należy skonsultować się z lekarzem.